آزمایش دانه بندی خاک با هدف تعیین اندازه ذرات خاک و پیرو   آن تعیین نام و جنس خاک صورت میگیرد به این صورت که مقدار مشخصی از خاک خشک شده در گرمخانه روی الک های استاندارد ریخته شده و میزان ذرات مانده روی هر الک به تفکیک اندازه گیری می شود. در این آزمایش مرز بین شن و ماسه الک 4 بوده ( 4.75 میلی متر) و مرز بین ماسه و خاک ریزدانه (لای یا رس ) الک نمره 200( 0.0075 میلی متر ) هستند.

به منظور دانه بندی ذرات ریز تر از الک 200 ازمایش هیدرومتری صورت میگیرد که با توجه به چگالی ذرات خاک در آب و توسط یک چگالی سنج صورت میگیرد. و طی آن با توجه به زمان نشست ذرات خاک در آب اندازه ذرات خاک تعیین می شود.

نتایج کلی حاصل از آزمایش دانه بندی در نموداری ارائه میگرددو نامگذاری خاک با میزان رد شده از دو الک مهم 4 و  200 و همچنین میزان چسبندگی ذرات ریزدانه ( عبور الک 200) انجام میشود.

هشداری که باید در خصوص زلزله و گسل های شهر تهران داده شود این است که گسل های شهر تهران و ساخت و ساز روی آنها بسیار امر خطرناکی است و می تواند فاجعه بار باشد.

توجه شمارا به این نکته جلب میکنم که اصولا در بحث طراحی ساختمان در مقابل نیروی زلزله ، نیرویی که برای طرح اجزای مقاوم در مقابل زلزله لحاظ می شود عبارت است از درصدی از بار کل ساختمان که با ضریب c در ایین نامه 2800 نمایش داده می شود.

ضریب  c  عبارتست از A*B*I/R  که A در آن شتاب مبنای طرح ( وابسته به منطقه و نوع لرزه خیزی آن) و B ضریب بازتاب طیف( وابسته به نوع خاک و سرعت امواج زلزله در آن) و ضریب I (وابسته به اهمیت ساختمان و نوع کاربری آن ) و در نهایت R  یا ضریب رفتار سازه ( وابسته به نوع اسکلت و سیستم سازه ای)

آنچه که مورد بحث این مقاله است ضریب A یا شتاب مبنای طرح است و همانطور که اشاره شد وابسته به نوع منطقه و لرزه خیزی آن است ، به عنوان مثال برای شهر تهران ( منطقه با خطر لرزه خیزی بسیار زیاد) این ضریب 0.35 و برای منطقه مثل اصفهان 0.25 است.

نکته ای که موضوع اصلی بحث است در این امر نهفته است که آیین نامه این ضرایب را به صورت کلی ارائه نموده و در مناطقی که نزدیک گسل و یا روی آن هستند، بسته به بزرگای گسل و بزرگای زلزله احتمالی ناشی از آن می بایست ضرایب به صورت فنی و با دقت بیشتری در نظر گرفته شوند.

بزرگای زلزله احتمالی وابسته به طول گسل است و هرچه طول گسل بیشتر باشد بزرگای زلزله آن نیز بیشتر خواهد بود.

گسل شمال تهران با طول 75 کیلومتری خطری بسسیار بزرگ برای شهر و ساکنان آن است. این گسل می تواند ززله ای به قدرت تا 7.5 ریشتر ایجاد نماید. ضریب آیین نامه برای منطقه تهران 0.35 است و برای آنکه این ضریب نافذ باشد فاصله ساختمان مورد طراحب می بایست از محل گسل (طبق فرمول های محاسباتی که با داشتن فاصله از محل گسل شتاب ناشی از آن را بدست می دهند) حداقل 12 کیلومتر باشد، این فاصله برای گسل نیاوران 2.5 ، گسل مشاء - فشم 18 ، گسل کوثر در شرق تهران 3.5 برای گسل کهریزک در حنوب شرق تهران 8.5 و گسل شمال ری 4 کیلومتر می باشد.  و این بدان معناست که در صورت قرار گرفتن ساختمانی در فاصله نزدیک تر ضریب 0.35 دیگر نافذ نبوده و می بایست ضریب بالاتری در نظر گرفته شود به طوری که  اگر ساختمانی روی گسل شمال تهران قرار بگیرد. می بایست این عدد تا 0.59 افزایش یابد.

هشدار+ هشدار